Giọng Hát Hà Tĩnh

Quê hương là gì hở mẹ Mà cô giáo dạy phải yêu Quê hương là gì hở mẹ Ai đi xa cũng nhớ nhiều

NSƯT Thuý Lan là một trong những giọng nữ chính, chủ chốt của Đài Tiếng nói Việt Nam. Chị sở hữu chất giọng giữa cao và trung đầy đặn, ấm áp, hát có chiều sâu.

Tôi nhớ một lần cách nay đã khá lâu, nhạc sỹ Trần Chung khoe với tôi bài hát mới sáng tác có tên “Chiều biên giới”. Ông cũng nói thêm là lấy làm rất tiếc khi một nam ca sĩ đã thu thanh bài này đúng lúc ông đi công tác, không có mặt ở Hà Nội. Khi về, ông nghe, thấy bài hát cứ “trôi tuột” đi.

Ở Đoàn Ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam (nay là Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam), các nữ ca sĩ như Kim Oanh, Thu Phương, Tuyết Thanh, Thanh Hoa đang rất nổi. Chưa kể nhiều ca sỹ biên chế ở các đơn vị nghệ thuật khác cũng rất đình đám như Thu Hiền, Lê Dung, Bích Việt, Thanh Hòa… Nhưng Trần Chung vẫn nhắm vào Thúy Lan, muốn chị thu lại bài hát mặc dù lúc này chị chưa nổi tiếng bằng những tên tuổi trên. Ông nói với tôi: “Mình sẽ nhờ Thúy Lan thu lại bài này. Hy vọng cô ấy sẽ hát ra vấn đề, sẽ không để phí một ca khúc mình rất tâm huyết, mất nhiều thời gian hoàn thành”.

Quả là sau đó Thúy Lan đã hát hết mình bài này. Chị kể rằng đã thu đi thu lại tới dăm bảy lần mới ưng ý, đến mức thuộc lòng bài hát trong khi phần nhiều ca sĩ chuyên nghiệp chỉ thu cùng lắm đến lần thứ 3 là được. Bài hát này, như đã nói, trước đó cả năm thi thoảng vẫn được phát trên sóng phát thanh. Nhưng không ai để ý bởi không đọng lại được ấn tượng gì trong lòng người nghe. Vậy mà đúng như tác giả tiên liệu, ngay sau khi phát băng do Thúy Lan thu một vài lần, đã có nhiều thư của thính giả gửi về Đài yêu cầu được nghe lại. Một thời gian không lâu sau đó, bài hát trở nên nổi tiếng. Và cái tên Thúy Lan cũng được tô đậm, quen thuộc thêm từ đó.

Sở dĩ nói vậy vì trước đó, chị đã hát bài “Đất nước tình yêu” rất hiệu quả trên sóng phát thanh, được thính giả bắt đầu để ý. “Khi em nói yêu anh, vườn cây đầy hoa trái. Khi anh nắm tay em, mây xám bay chỉ còn ánh trăng ngà….”. Đây là một trong những bài hát đặc sắc, có giá trị về đề tài đất nước, đồng thời là một bài tình ca hay.

Lúc chưa qua đời, nhớ lại những kỷ niệm về cuộc đời ca hát của mình, có lần Thúy Lan kể với tôi về việc thâm nhập những ca khúc mà chị sẽ thu thanh cũng như biểu diễn trên sân khấu. Riêng với bài “Chiều biên giới” của Trần Chung, chị dành rất nhiều thời gian nghe tác giả hát đi hát lại nhiều lần để thấm cái hồn của tác phẩm, rồi nghe ông nói chuyện về tình hình biên giới (khi đó đang còn rất căng thẳng ở biên giới phía Bắc). Nhưng Thúy Lan đề nghị với nhạc sĩ: “Anh cho phép em thể hiện bài này theo hướng sâu lắng, mềm mại bởi bài hát tuy nói về biên giới nhưng lại đề cập đến đời sống tâm hồn của người chiến sĩ nơi biên cương mà họ lại còn rất trẻ, luôn lạc quan, yêu đời và lãng mạn”.

Trần Chung rất tâm đắc với ý nghĩ đó của Thúy Lan và nói: “Suy nghĩ của em rất trùng khớp với anh. Như vậy là rất chuẩn. Em cứ việc thỏa sức sáng tạo trên tinh thần ấy”.

Buổi thu thanh, Trần Chung đã không có mặt bởi ông rất tin vào người ca sĩ thông minh, nắm bắt được đúng ý đồ sáng tác của mình. Và “Chiều biên giới” sau khi Thúy Lan thu xong, Trần Chung đã hoàn toàn mỹ mãn. Quả là không thể có sự thể hiện nào hoàn mỹ hơn. Rồi bài hát nhanh chóng lan tỏa trong các hội diễn ca nhạc ở cả hai khu vực chuyên và không chuyên nghiệp bởi giai điệu nhẹ nhàng mà sâu lắng, ca từ dung dị như chính tình yêu đích thực của tuổi trẻ trên miền biên cương: “Chiều biên giới em ơi. Có nơi nào xanh hơn như chồi non cỏ biếc, như rừng cây của lá, như tình yêu đôi ta…”. Trữ tình, ướt át, lãng mạn mà không ủy mị, vẫn rắn rỏi, trong sáng, khỏe khoắn. Ranh giới của những tính chất, màu sắc ấy trong ca khúc Chiều biên giới chính là điều tác giả cần người ca sĩ phải hát cho ra. Và Thúy Lan đã hoàn tất xuất sắc.

Một tật không ít nghệ sĩ có chút tài năng, bắt đầu được nhiều người biết đến dễ mắc phải là thói kênh kiệu, hợm hĩnh. Nói theo cách nói hiện nay là bệnh “ngôi sao”. Thúy Lan không như vậy mà có phong cách sống vui vẻ, giản dị, hòa đồng và rất khiêm nhường, biết mình biết người. Tôi có tới dăm, bảy ca khúc được chị thể hiện trên làn sóng Đài Tiếng nói Việt Nam nên mối quan hệ với chị khá cởi mở, thân thiết. Càng lâu, tôi càng thấy ở chị có những phẩm chất thật đáng quý, không dễ ca sĩ nào cũng có được.

Khi chị bắt đầu nổi tiếng, tôi nhờ chị thu thanh cho bài hát “Nước về xanh lại đồng ta” viết về ngành thủy lợi Lạng Sơn. Sau khi nghe tôi hát qua, chị vui vẻ nhận lời. Mấy hôm sau, chị đề nghị mời thêm ca sĩ Tiến Thành cùng song ca với chị, vì chị cho rằng bài hát nên thể hiện bằng hình thức song ca nam nữ sẽ hiệu quả hơn là hát đơn ca. Tôi đồng ý và hai nghệ sĩ đã thu rất thành công.

Khi nghe trên Đài, đồng chí Giám đốc Ty Thủy lợi Lạng Sơn rất thích, đã cho xe về Hà Nội đón tôi cùng Thúy Lan và Tiến Thành lên chơi. Nhưng hai ca sĩ bận công việc, không thể nhận lời. Chỉ một mình tôi đi. Ngày ấy, các nơi hậu đãi nghệ sĩ thường chỉ là quà bằng hiện vật chứ không có phong bì như bây giờ. Hôm đó đã sát Tết Nguyên đán. Họ tặng chúng tôi mỗi người mấy cân gạo nếp, giò và thịt bò, thịt lợn để ăn Tết. Xe chở về tận nhà. Tôi phải chở bằng xe đạp đem phần của hai ca sĩ đến nhà họ ở khu tập thể Đài tại phố Đại La (ngày ấy chưa phổ biến xe máy, cũng ít thấy taxi). Thúy Lan nhất định không nhận, có ý nhường tôi. Tôi phải nói mãi rằng như vậy thì ăn nói sao với Lạng Sơn vì họ nhờ tôi chuyển chứ đâu phải quà của tôi. Nói mãi chị mới nhận. Và như vậy thì Tiến Thành cũng mới làm theo.

Nhắc lại kỷ niệm này, tôi lại bồi hồi nhớ đến hai ca sĩ tài năng, có giọng hát không thể thay thế đều đã qua đời. Tôi cũng nhớ lại câu chuyện đau lòng xảy ra vào đêm ngày 24/11/1984 khi Tiến Thành cùng nghệ sĩ hát chèo nổi tiếng Như Hoa bị tử vong bởi một tai nạn giao thông sau khi tốp diễn viên của Đài vừa hoàn thành một chuyến biểu diễn. Lần ấy, Thúy Lan bị thương nặng nhưng may mắn đã qua khỏi. Chị bị chấn thương nhưng đáng mừng là không mấy ảnh hưởng đến giọng hát để sau đó vẫn tiếp tục sự nghiệp và gặt hái được thêm nhiều thành công mới.

Không như một vài nghệ sĩ có thói không hay là đố kỵ, “kèn cựa” với đồng nghiệp, nhất là những người tài giỏi hơn mình, Thúy Lan tôn trọng người khác và rất biết mình, biết người. Chị được mọi người quý trọng bởi tính cách này. Năm 1989, sau khi chị đã hát thành công cho tôi nhiều ca khúc, tôi lại nhờ chị thu cho bài “Chiều nắng” mới sáng tác. Sau khi nghiên cứu kỹ, chừng một tuần sau, chị đề nghị tôi nên mời Thanh Hoa thu, sẽ rất hiệu quả vì chị cho rằng giọng Thanh Hoa nghiêng về dân gian trong khi giọng chị lại rõ chất thính phòng hơn mà bài của tôi lại đậm đặc phong vị dân ca. Tôi rất thích giọng Thanh Hoa nhưng lúc này chị đang rất nổi, được khắp nơi mời diễn nên sợ chị không có thời gian thu. Nhưng Thúy Lan nói: “Chị Hoa rất đắt “sô” nhưng công việc của Đài thì chị ấy nghiêm túc. Anh cứ nói biên tập mời Thanh Hoa là chị ấy sẽ hát, coi như nhận nhiệm vụ”.

Tôi nghe theo lời Thúy Lan, đã mời Thanh Hoa. Sau đó, bài hát có số phận tốt, trở nên quen biết, được nhiều nữ ca sỹ tìm đến. Sau này, có lần Thúy Lan nói với tôi: “Đấy, anh phải cảm ơn em đã xui anh mời Thanh Hoa nên bài hát đã nổi lên, chứ nếu em thu thì chưa chắc đã như vậy”. Tôi vô cùng cảm kích ý nghĩ thật khiêm tốn và chân thành của chị.

Thúy Lan sinh năm 1955, quê ở làng Nhân Chính (Hà Nội). Chị qua đời ngày 27/12/2015 khi giọng hát vẫn còn hay, sung mãn. Sự ra đi hơi sớm của chị để lại cho bè bạn và công chúng nỗi luyến tiếc lớn bởi bầu trời thanh nhạc Việt Nam đã khuyết đi một ngôi sao sáng, không dễ tìm thấy./.

Huyền thoại mẹ do Đức Phúc (đội Mỹ Tâm) thể hiện được đánh giá là tiết mục nổi bật nhất trong đêm Liveshow 7 của Giọng hát Việt 2015. Bản phối được dựng lại chậm rãi và có thêm những đoạn phiêu cuối bài - do Mỹ Tâm viết lời - đã tạo được điểm nhấn cao trào cũng như sức sống mới cho ca khúc đã rất nổi tiếng của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Với Đức Phúc, dù còn nhỏ tuổi nhưng anh đã mang đến cho khán giả một phần thi hoàn hảo, đủ sức để khiến cả 4 HLV rung động. Thậm chí, người hướng dẫn trực tiếp của anh - HLV Mỹ Tâm - đã rơi nước mắt khi nghe học trò thể hiện trọn vẹn bài thi của mình. Cô đã mất một khoảng thời gian để lấy lại bình tĩnh trước khi đưa ra nhận xét.

"Phúc hát như thể đang rót vào tai người nghe, trong đó có sự tự hào, sự xúc động và nhiều cảm xúc nữa... Tôi chỉ biết nói cảm ơn Phúc vì điều đó", HLV Mỹ Tâm chia sẻ.

Không chỉ HLV Mỹ Tâm dành lời khen cho Đức Phúc, các HLV còn lại cũng đánh giá cao phần trình diễn này của anh. HLV Đàm Vĩnh Hưng nói: "Nói thật tôi chưa bao giờ nghe một giọng nam nào hát ca khúc này nhiều cảm xúc và đi vào lòng người như em”.

Trong khi đó, HLV Thu Phương cũng khẳng định bài hát này như được viết ra để dành riêng cho Đức Phúc.

Với màn trình diễn xuất sắc này, Đức Phúc đã có được tấm vé đi tiếp từ HLV Mỹ Tâm. Anh là 1 trong 2 thí sinh của nàng "họa mi tóc nâu" có mặt ở vòng Bán kết Giọng hát Việt 2015.

Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.

Blackpink có fan khắp thế giới, đồng thời cũng vướng nhiều tranh cãi về chất lượng âm nhạc lẫn hình tượng nhóm theo đuổi.

Sự kiện Blackpink biểu diễn tại sân vận động Mỹ Đình (Hà Nội) vào ngày 29 và 30/7 khiến fan K-pop trong nước chú ý. Hai đêm nhạc nằm trong tour Born Pink - khởi động từ cuối năm ngoái, thu về khoảng 163,8 triệu USD, với hơn 900.000 vé tiêu thụ. Con số này giúp chuỗi sự kiện trở thành chuyến lưu diễn của nhóm nhạc nữ có doanh thu cao nhất mọi thời.

Ra mắt năm 2016, nhóm tạo lối đi riêng với âm nhạc mạnh mẽ, đậm chất hip hop, giữa lúc các nhóm nhạc nữ K-pop khác đang chạy theo phong cách tươi trẻ, sôi động.

MV "How You Like That" (2020). Video: YouTube Blackpink

The Album (2016) - được Consequen of Sound nhận xét "thể hiện phong cách đặc trưng của họ trong việc pha trộn các thể loại để tạo ra những bài hát âm hưởng pop cổ điển". Billboard và Uproxx gọi The Album là một trong những CD hay nhất được phát hành năm 2020, ca ngợi các đĩa đơn như How You Like That, Ice Cream và Lovesick Girls.

Đa phần ca khúc của Blackpink đều do Teddy Park sáng tác, lời đơn giản, có những cụm từ tiếng Anh ấn tượng và catchy (lôi cuốn). Chẳng hạn, "Let's kill this love!" (Hãy giết chết tình yêu này) của Kill This Love hay "How you like that?" (Sao bạn lại trông như vậy chứ?) từng trở thành trào lưu trên mạng xã hội. Những cụm từ vô nghĩa như "Ddu, ddu, ddu, ddu-ddu-ddu", "Rum, pum, pum, pum, pum, pum, pum" dễ gây nghiện.

Từ trái sang: Jisoo, Rose, Jennie, Lisa. Ảnh: YG

Tuy nhiên, sau bảy năm ra mắt, âm nhạc của nhóm bị nhận xét đi theo lối mòn, chung một công thức. Trang Sputnik Music cho rằng album mới nhất của họ - Born Pink (phát hành tháng 9/2022) - là "một mớ hỗn hợp các bản nhạc được nhét vào để làm hài lòng người hâm mộ". Sản phẩm kết hợp những ưu thế của nhạc pop phương Tây và giai điệu lãng mạn, vui vẻ của K-pop.

Tháng 9/2022, tạp chí TIME đăng tải bài viết có tiêu đề "Born Pink có tất cả đặc trưng của Blackpink, chỉ thiếu sự tiến hóa". Tác giả Elizabeth de Luna nhận định Blackpink không chỉ gói gọn trong khuôn khổ nhóm nhạc, giờ đây họ là một thương hiệu. Điều này khiến sự phát triển âm nhạc của các thành viên bị hạn chế. "Album đã thất bại trong việc mở ra được những khía cạnh mới cho sự phát triển của bốn cô gái", trang này viết.

Ca khúc nổi bật - Shut Down - bị nhiều chuyên trang nhận xét không phù hợp với Rosé và Jisoo, khiến họ phải cố lên nốt cao ở một số phân đoạn. Trước Born Pink, nhóm chỉ mới phát hành một album phòng thu, còn lại là EP (đĩa đơn mở rộng).

Các màn trình diễn trực tiếp của Blackpink cũng nhiều lần gây thất vọng. Năm 2019, họ là nhóm nữ K-pop đầu tiên trình diễn tại lễ hội âm nhạc lớn nhất hành tinh Coachella (Mỹ), đưa họ vươn tầm quốc tế. Năm 2023, Blackpink quay lại sự kiện với vai trò nghệ sĩ trình diễn chính (headliner), hát 18 ca khúc.

Blackpink biểu diễn 'Shut Down' tại Coachella

Blackpink biểu diễn 'Shut Down' tại Coachella. Video: YG

Trong khi hàng nghìn người hâm mộ khen màn trình diễn là "huyền thoại", cựu tổng biên tập tạp chí E-Zine Kim Do Heon nói bốn cô gái nhà YG chưa hoàn thành nhiệm vụ truyền bá Kpop tại lễ hội âm nhạc, mà chỉ hoàn thành lịch trình của mình. Trên Twitter cá nhân, ông nhận xét kỹ năng hát và vũ đạo của nhóm bị hạn chế, sôi động lúc đầu nhưng mệt mỏi, thiếu năng lượng ở phần sau.

Ông nói Bad Bunny - đại diện Mỹ Latin ở sự kiện - làm tốt hơn trong việc truyền tải tinh thần văn hóa đến với thế giới. Theo ông, màn trình diễn chỉ thể hiện Blackpink "xinh đẹp và nổi tiếng", nhưng là "bước thụt lùi về mọi mặt so với năm 2019", "lãng phí vinh quang mà mọi nghệ sĩ đều mơ ước".

Trước đó, màn trình diễn của Blackpink tại VMAs 2022 bị Variety xếp vào một trong những tiết mục tệ nhất. Theo nguồn tin, nhóm quá chú trọng vũ đạo nên đã hát nhép "trắng trợn" tại lễ trao giải.

Khả năng hát live của nhóm nhạc thường được đưa ra bàn tán. Trong những buổi mở màn tour Born Pink ở Seoul (Hàn Quốc) cuối năm ngoái, nhóm bật track đè quá to, giọng hát một số thành viên như Jisoo, Jennie lộ nhiều quãng chênh, phô. Rose được đánh giá là người hát tốt nhất nhóm nhưng không quá nổi trội so với các thần tượng Kpop khác. Jennie thường xuyên mắc lỗi vũ đạo, bị khán giả chê lười nhảy.

Việc tour diễn "cháy vé" và phải chạy show liên tục cũng khiến bốn cô gái thường xuyên lộ dấu hiệu mệt mỏi. Trong buổi diễn ở Melbourne (Australia), Jennie phải rời sân khấu vì lý do sức khỏe. Điểm cộng lớn nhất của họ mỗi lần xuất hiện là nhan sắc, trang phục đẹp.

Blackpink biểu diễn 'Pink Venom' tại VMAs 2022

Blackpink biểu diễn "Pink Venom" tại VMAs 2022. Video: MTV

Time cho rằng độ nổi tiếng nhanh chóng và sức ảnh hưởng của nhóm ở lĩnh vực thời trang khiến sự nghiệp âm nhạc của họ có phần mờ nhạt. Để so sánh, Time dẫn chứng từ khi ra mắt năm 2016 đến nay, Blackpink phát hành hơn 30 bài hát. Trong khi đó, Taylor Swift ra mắt hơn 60 ca khúc từ năm 2017, Doja Cat ít nhất 47 bài từ năm 2018 và Justin Bieber hơn 40 bài từ năm 2020.

Theo Kbizoom, Blackpink có mặt ở mọi sự kiện thời trang lớn nhỏ trong và ngoài nước nhưng ít xuất hiện trên "sàn đấu" K-pop. Họ nhiều lần bị gọi là người mẫu thay vì ca sĩ. Trước khi Born Pink ra mắt, khán giả đùa rằng Blackpink là nhóm nữ duy nhất phải "nhập ngũ", bởi hai năm không ra mắt sản phẩm.

Tạp chí Vogue nhận định giới thời trang "tôn sùng" Blackpink, khiến họ đi ngược lại nhiệm vụ cống hiến cho âm nhạc. Nhóm được mặc những bộ đồ thiết kế riêng khi quảng bá cho đĩa đơn Pink Venom. Trong đoạn rap bài hát, thành viên Lisa diện trang phục và nhắc tên thương hiệu cô làm đại sứ. Ở bài Shut Down, Jennie rap: "Bạn có thấy những chiếc váy này không? Chúng tôi không mua nó, chúng tôi yêu cầu nó", như lời khẳng định cho sự ưu ái của các nhà mốt dành cho ban nhạc, theo Vogue.

Nhiều dấu hiệu cho thấy Born Pink không chỉ là một sản phẩm nghệ thuật, mà còn là dự án thương mại. Điển hình như ca khúc Ready for Love được phát hành dưới dạng hợp tác với trò chơi điện tử PUBG, trước khi xuất hiện trong album. Game trên điện thoại di động BlackPink The Game ra đời tháng 4, cho người chơi trải nghiệm cuộc sống của một idol. Các sản phẩm áo phông, mũ và nhiều phụ kiện cũng được bán kèm theo CD và sốt lên nhờ chuyến lưu diễn của nhóm.